ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΧΤΥΠΗΜΑ-ΓΙΑΣΜΙΝΑ ΧΑΝΤΡΑ

Δεν μου άρεσε…

Από το οπισθόφυλλο:
“…Ο Αμίν Ζααφαρί είναι Παλαιστίνιος αλλά εδώ και πολλά χρόνια ζει στο Ισραήλ. Έχει πάρει την ισραηλινή υπηκοότητα και έχει χτίσει την καριέρα του ως φημισμένος χειρουργός. Είναι παντρεμένος με την Σιχέμ που κατάγεται επίσης από την Παλαιστίνη. Η ζωή τους κυλά άνετα, όμορφα, ανώδυνα…Μέχρι την ημέρα που γίνεται μία ακόμη τρομοκρατική επίθεση: ένας καμικάζι, ζωσμένος με εκρηκτικά, ανατινάζεται σ’ ένα εστιατόριο, σκοτώνοντας μεταξύ άλλων και πολλά παιδιά. Ο Αμίν θα μάθει σύντομα πως αυτός ο καμικάζι δεν είναι άλλος από την Σιχέμ…”
…Πράγμα που τον εκπλήσσει αφάνταστα, αφού αυτός νόμιζε ότι με το ισραηλινό διαβατήριο στην τσέπη και την «πετυχημένη» του καριέρα, είναι κι η γυναίκα του απόλυτα ικανοποιημένη κι ευτυχισμένη κοντά του ντε και καλά κι οι δυο τους βέβαια εξασφαλισμένοι απ’ όλα.
…Ε και τέλος πάντων, ο Αμίν θέλει να μάθει πώς η Σιχέμ οδηγήθηκε σ’ αυτήν την πράξη κι αρχίζει να ψάχνει.

Δεν μου άρεσε καταρχήν λογοτεχνικά. Σαν γραφή. Μου φάνηκε επιτηδευμένο. Χρησιμοποιούσε ερωτήσεις , με τρόπο εξαιρετικά άγαρμπο, για να μπορέσει να πει με τη μορφή απάντησης, αυτό που θέλει. Ούτε η χρήση του πρώτου προσώπου μου άρεσε και μάλιστα σε χρόνο ενεστώτα. Δε νομίζω ότι εξυπηρετούσε κάτι στο συγκεκριμένο βιβλίο. Κι αν ο σκοπός ήταν η αίσθηση του φυσικού, θεωρώ ότι απέτυχε. Τέλος, αυτές οι τόσο πολλές μικρές προτάσεις, απανωτά η μια στην άλλη, προσωπικά μόνο με άγχωσαν και με κούρασαν.
Σίγουρα το θέμα του είναι τέτοιο που για μας ίσως είναι δύσκολο να το αισθανθούμε και πολύ περισσότερο να ταυτιστούμε με κάποιον «ήρωα», μια και είναι άσχετο με τις δικές μας εμπειρίες και τα βιώματά μας. Αυτό μπορεί να είναι και καλό και κακό. Από τη μία παρακολουθείς όσα θέλει να πει κάπως αποστασιοποιημένα, χωρίς να πέφτεις σε συναισθηματικές παγίδες. Από λογοτεχνική άποψη όμως, αδυνατεί να σε συνεπάρει. Αλλά εδώ είναι που φαίνεται και η τέχνη ή μη του λογοτέχνη, δεν είν’ έτσι; Αν ξέρει να το κάνει, θα καταφέρει να σε συνεπάρει και να σε μεταφέρει κάπου, ακόμη κι αν εσύ δεν έχεις πάει ποτέ.

Ως λογοτεχνικό επομένως δεν μου άρεσε. Τι μένει λοιπόν; Ένα πιθανό ιδεολογικό περιεχόμενο. Και το θέμα του νομίζω ότι προσφέρεται για αυτό, και με το παραπάνω. Εκεί ήταν που μ’ εξόργισε τελείως! Ούτε καν προσπαθεί κάτι τέτοιο. Ενώ ο Αμίν συγκλονίζεται, εκπλήσσεται κι αρχίζει να ψάχνει πώς η γυναίκα του έφτασε να γίνει καμικάζι, δεν στέκεται καθόλου στις πραγματικές αιτίες που οδηγούν σε τέτοια «φαινόμενα», ποιοι τα δημιουργούν, ποια συμφέροντα κρύβονται πίσω από θρησκευτικούς φανατισμούς, τρομοκρατικές ενέργειες, κλπ. Όχι. Μόνο ως προς τον εαυτούλη του τον ενδιαφέρει. Πώς η Σιχέμ το έκανε αυτό Σ’ ΑΥΤΟΝ! Τις πραγματικές αιτίες και το ίδιο το θέμα τα προσπερνάει τεχνηέντως, και «φιλοσοφεί» γενικώς και αορίστως για το αν αξίζει να θυσιαστεί κανείς για να σωθούνε άλλοι. Το απλουστεύω ίσως λιγάκι αλλά στην ουσία αυτό κάνει. Τα πράγματα όμως δεν είναι καθόλου γενικά και καθόλου αόριστα. Είναι πολύ συγκεκριμένα και υπάρχουν υπεύθυνοι …και «ανεύθυνοι». Αν θες να γράψεις ένα πολιτικό βιβλίο πες τα πράγματα με τ’ όνομά τους. Διαφορετικά μην θίγεις τόσο σοβαρά ζητήματα με σκοπό ν’ αποπροσανατολίσεις απ’ την πραγματικότητα.

Ας γίνω όμως πιο συγκεκριμένη. Ο ήρωας του βιβλίου, παρών από την πρώτη σελίδα ως την τελευταία, είναι από τους ανθρώπους που αν τον γνώριζα θα τον έφτυνα πατόκορφα! Δεν τον χώνεψα καθόλου από την αρχή και ως το τέλος τον σιχάθηκα τελείως. Ένας άνθρωπος παθητικός, που εθελοτυφλούσε, που ζούσε στο χρυσό κλουβί του, έχοντας απαρνηθεί την ίδια τη φυλή του προκειμένου να είναι όλα για τον ίδιο καλά και εύκολα. (Εδώ μου θύμισε λίγο και το «Ανθρώπινο Στίγμα» του Φίλιπ Ροθ). Πετυχημένος χειρουργός, εντελώς «ψωνισμένος» με την καριέρα του, τη χρησιμοποιούσε ως άλλοθι (για να καθησυχάζει τις τύψεις του ;) ότι σώζει ζωές και προσφέρει και άρα του αξίζουνε τα πάντα. Ούτε καν ως ιδιότητα δεν σκέφτεται το επάγγελμά του αλλά ως «φύση»:
«Μου ζητά ν’ αποδεχτώ την ενέργεια της γυναίκας μου, δηλαδή αυτό ακριβώς που η φύση μου ως γιατρού, μου απαγορεύει…»
Και παράλληλα δεν ήταν σε θέση να καταλάβει ότι η γυναίκα δίπλα του, κάθε άλλο παρά ευτυχισμένη και ΕΛΕΥΘΕΡΗ ένιωθε.
Πόση αλαζονεία δηλαδή, πόση ματαιοδοξία! Το ταυτόσημο του συμβιβασμού. Μπερδεύει συνεχώς τον εγωισμό με την αξιοπρέπεια. Μια αηδία!

Σε κάποια σημεία ωστόσο, πίστεψα ότι μπορεί και να το γυρίσει. Όταν κάποιοι του την λένε:

«…Βρισκόμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση. Υπάρχουν εκείνοι που έχουνε πάρει τα όπλα κι εκείνοι που χασομεράνε. Και υπάρχουνε και κάποιοι ακόμα, που επωφελούνται στο όνομα του μεγάλου Ιδανικού. Έτσι είναι η ζωή…»
ή:
“…Όλα αυτά τα παιδιά που είδες, άλλα πετώντας πέτρες με τις σφεντόνες κι άλλα εκτοξεύοντας ρουκέτες, απεχθάνονται τον πόλεμο όσο δεν φαντάζεσαι. Επειδή κάθε μέρα ένα απ’ αυτά πεθαίνει στο άνθος της ηλικίας του από μια βολή του εχθρού. Κι αυτά θα ήθελαν ν’ αποκτήσουν κάποτε αξιοσέβαστη κοινωνική θέση, να γίνουν χειρουργοί, αστέρια του τραγουδιού, ηθοποιοί του κινηματογράφου, να κυκλοφορούν με ωραία αυτοκίνητα και να την περνάνε ζάχαρη κάθε βράδυ. Το πρόβλημα είναι πως τους αφαιρούν το δικαίωμα σ’ αυτό το όνειρο, γιατρέ. Προσπαθούν να τα περιορίσουν σ’ ένα γκέτο μέχρις ότου ενσωματωθούν εκεί ολοκληρωτικά. Και γι’ αυτό προτιμούν να πεθάνουν…”

Σκεφτόμουνα κι εγώ πως ίσως αυτός ο Αμίν ως το τέλος αρχίσει να προβληματίζεται. Γελάστηκα βεβαίως! Αυτός έμεινε ακέραιος στη βλακεία του μέχρι το τέλος! Πέθαινε κι έβλεπε σε όραμα τον πατέρα του να του λέει:
«…ονειρέψου πως είσαι όμορφος, ευτυχισμένος, αθάνατος…»
Ο εκλεκτός, δηλαδή. Έτσι ένιωθε, ακόμα και την ύστατη στιγμή. Ένα ματαιόδοξο γουρούνι.
Και το αποκορύφωμα. Τελευταία παράγραφος. Κλείσιμο αλά Κοέλιο.
Ο πατέρας του συνεχίζει να του μιλάει:
«…Μπορεί να σου πάρουνε τα πάντα. Τα υπάρχοντά σου, τα καλύτερά σου χρόνια, όλες σου τις χαρές κι όλες τις ανταμοιβές που αξίζεις, μέχρι και το τελευταίο σου πουκάμισο – αυτό όμως που δεν μπορεί κανείς να σου πάρει είναι τα όνειρά σου με τα οποία μπορείς να ξαναφτιάξεις τον κόσμο που σου στέρησαν.»
Κι όλ’ αυτά καθώς πέθαινε μετά από βομβιστική επίθεση που έγινε εκεί που σεργιανούσε! Αυτός αυτά σκεφτόταν. Αυτά κατάλαβε.
Γιατί δεν μας λέει καλύτερα ο συγγραφέας κατευθείαν: «Υποτάξου στο σύστημα. Κι άστο να σε…..Εσύ απλά ονειρέψου.»;
Τι εξυπηρετούνε τελικά αλήθεια αυτοί οι συγγραφείς-«διανοούμενοι»; Αναρωτιέμαι.

Δεν ξέρω. Για μένα, αυτός ο Αμίν πρεσβεύει ό,τι περισσότερο σιχαίνομαι. Ο απόλυτα συμβιβασμένος ανθρωπάκος, ο φιλήσυχος, ο νοικοκύρης ή, ακόμα χειρότερα, ο καριερίστας που –και καλά- προσφέρει με την επιστήμη του. Και γύρω του μπορεί να γίνεται χαμός, αλλά αυτός «δεν παίρνει θέση». «Κοιτάει τη ζωούλα του», «δεν είναι με κανέναν» και «δεν βλάπτει κανέναν»!!! Μα αυτοί ακριβώς είναι που βλάπτουν! Και αυτοί ακριβώς είναι που βοηθούν το σύστημα να κάνει ανενόχλητο τη δουλειά του. Κι ούτε προσφορά και αγωνιστική στάση βρίσκω το να σώζεις 10, 20, 100 ζωές όταν δίπλα σου ακριβώς σκοτώνονται λαοί ολόκληροι κι ένας απ’ αυτούς είναι κι ο δικός σου. Αν ήθελε να λέει πως είναι αγωνιστής και αγαπάει τη ζωή (γιατί αυτό διατείνεται πως κάνει) ας ήταν χειρουργός στα πεδία των μαχών. Όχι στη βίλα του με ισραηλινό διαβατήριο για να ‘ναι ήσυχος. Άλλωστε αποδείχτηκε πως ούτε και αυτό τον έσωσε. Εκεί θα του έβγαζα και το καπέλο.

Με συγχωρείτε ρε παιδιά, αλλά κι ο Τσε Γκεβάρα γιατρός ήταν. Και από ευκατάστατη οικογένεια, επίσης. Μα τα παράτησε όλα και έτρεχε όπου υπήρχε επανάσταση ή και κάποια φλόγα της ακόμα. Βλάκας ήταν;

Αυτά! Τα ‘πα και δεν ξεθύμανα!
Γι' αυτό, πάρτε και το κατάλληλο τραγουδάκι,
που μ' εκφράζει ΑΠΟΛΥΤΑ
και δώστε λίγη προσοχή στους στίχους.
ΑΥΤΟ για μένα είναι Ποίηση και Πολιτικός λόγος.



Για όσους πάντως ενδιαφέρονται να το διαβάσουν,
το βιβλίο «Τρομοκρατικό Χτύπημα» του Γιασμίνα Χάντρα
κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Καστανιώτη»