Πέμπτη, Ιανουαρίου 18, 2007

ΛΕΣΧΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ

(Απανταχού βιβλιοφάγοι, ενωθείτε!)

Την Τρίτη που μας πέρασε, 16/1/2007, στην ολοκαίνουργια και, κατά γενική ομολογία, υπέροχη αίθουσα του Μορφωτικού Ιδρύματος της Ένωσης Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας-Θράκης, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) παρουσίασε μια καινούργια δράση για τη διάδοση της ανάγνωσης και την αγάπη για το βιβλίο.
Πρόκειται για τις Λέσχες Ανάγνωσης, μικρές ομάδες ανθρώπων που συναντιούνται συστηματικά, επιλέγουν τα βιβλία που επιθυμούν να διαβάσουν και συζητούν γι` αυτά.
Για μας τους βιβλιοφάγους, αυτό σημαίνει απλά, ότι «τρώμε» ένα βιβλίο και στη συνέχεια βλέπουμε τι «χώνεψε» ο καθένας.
Τέτοιες Λέσχες λειτουργούν ήδη σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας και η καμπάνια αυτή του ΕΚΕΒΙ φιλοδοξεί να πολλαπλασιάσει τη σύστασή τους, τόσο στην πόλη μας όσο και σ` ολόκληρη τη χώρα. Σκοπός της δηλαδή είναι, όπως μας είπε και η διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ κ. Κατρίν Βελισσάρη , να δημιουργηθεί ένα νέο φυτώριο αναγνωστών. Και χωρίς κανενός είδους πίεση , ν` αναπτυχθούν στιγμές συντροφικότητας σε εποχές που ίσως αυτή χάνεται. Είναι απαραίτητο επίσης να διευκρινιστεί ότι λέσχες τέτοιου είδους μπορούν να δημιουργηθούν σε οποιονδήποτε χώρο και ότι δεν υπάρχει κανένας περιορισμός όσον αφορά στα βιβλία που κάθε ομάδα θα επιλέξει να διαβάσει. Αντίθετα, «παίζουν» όλα τα είδη βιβλίου (Λογοτεχνικά, Πολιτικά, Ιστορικά, Ψυχολογίας, Μαθηματικών κλπ.). Αυτό που ενδιαφέρει, είπε, είναι να πλησιάσουμε το πάθος του καθενός.
Για την ενίσχυσή της έχουν συστρατευτεί και πολλοί συγγραφείς. Στο πάνελ που διοργανώθηκε εδώ, συμμετείχαν οι Πέτρος Τατσόπουλος, Σοφία Νικολαίδου και Γιώργος Σκαμπαρδώνης, καθένας από τους οποίους επιχειρηματολόγησε υπέρ του εγχειρήματος αυτού, προσεγγίζοντάς το από διαφορετική πλευρά, και πείσαν όλοι.

Πέρα από το ενδιαφέρον της υπόθεσης, βρήκα τον τρόπο που παρουσιάστηκε ιδιαίτερα γοητευτικό και διασκεδαστικό. Δεν υπήρξαν ακατάσχετες ομιλίες, ανιαρές, απ` αυτές που ξεκινάς να συγκεντρωθείς και στη συνέχεια το μυαλό σου βρίσκεται να ταξιδεύει στη ράχη των γλάρων που πετούν έξω ακριβώς απ` το παράθυρο, πράγμα που η αίθουσα ευνοούσε όντας η ίδια πάνω στα κύματα. Θα μπορούσε να είναι παιχνίδι. Ένας διαγωνισμός ανάμεσα στους τρεις. Το θέμα κοινό και ο καθένας το υπερασπίστηκε εντελώς ανεξάρτητα, δίνοντας ξεκάθαρα το δικό του στίγμα, το προσωπικό του ύφος, την ταυτότητά του. Καταπληκτικό το πώς μπόρεσαν να το κάνουν αυτό και χωρίς το θέμα να είναι η αυτοπαρουσίασή τους.

Πρώτος μίλησε ο Πέτρος Τατσόπουλος, ο οποίος είδε το θέμα κάπως πιο «ερευνητικά». Είπε ότι οι Έλληνες κατέχουμε την 2η θέση στην τηλεθέαση, με μέσο όρο 3,5 ώρες ημερησίως (Για μερικούς, οι ώρες αυτές φτάνουν και τις 8!) «Φανταστείτε, είπε, τι μυαλό σέικερ θα `χει ύστερα, ένας τέτοιος τηλεθεατής.» Τι πιθανότητες υπάρχουν να διαβάσει από κει και πέρα. Το θλιβερότερο απ` όλα, είναι ότι η «γενιά-σπονδυλική στήλη», όπως χαρακτήρισε τις τελευταίες τάξεις του λυκείου και τους φοιτητές, δεν διαβάζει πια ΤΙΠΟΤΑ! Θέλουμε λοιπόν, να «ξηλώσουμε τη ραφή αυτή» και είναι αισιόδοξος, ότι έστω και μια μικρή κλωστίτσα να ξηλωθεί, σύντομα αυτό θα πάρει διαστάσεις. Ήδη η ιδέα της σύστασης Λεσχών άρχισε να εξαπλώνεται σαν ιός. Επανέλαβε κι αυτός ότι δεν ψάχνουμε για αναγνώστες κάποιου είδους, δεν θα υπάρχει χειραγώγηση, αλλά κάθε ομάδα θα διαβάζει ό,τι της αρέσει και απλά θα το μοιράζεται. Τέλος, αναφέρθηκε και στα blogs, για τα οποία ήταν ενημερωμένος, και μίλησε για το ρόλο τους ακόμη και στον τομέα αυτόν. Ανάμεσα σε άλλα, είπε και πως τη γραφή που εξόρισε η τηλεόραση, οι μπλογκερ την επαναφέρανε.

Τη σκυτάλη πήρε η Σοφία Νικολαΐδου, την οποία θα χαρακτήριζα περισσότερο «λυρική».
Ξεκίνησε την ομιλία της με μια «παραδοξολογία», όπως η ίδια είπε, παρομοιάζοντας την ανάγνωση με το sex. Είπε πως η ανάγνωση είναι κάτι που συνήθως δεν γίνεται δημόσια, αλλά απομονωμένα. Στη σύγχρονη κοινωνία, τουλάχιστον. Γιατί παλιότερα, οι αναγνώσεις βιβλίων είχαν και δημόσιο χαρακτήρα. Τα βιβλία διαβάζονταν σε παρέες, ήταν συντροφικές απολαύσεις.
Τόνισε πως υπάρχουν πολλοί λόγοι για τη σύσταση Λεσχών Ανάγνωσης και πως κάθε άνθρωπος μπορεί να έχει τον δικό του. Άλλος από περιέργεια, άλλος για να κοινωνικοποιείται, να βρει παρέα, άλλος γιατί το βιβλίο εξακολουθεί να είναι μια φτηνή διασκέδαση, γιατί πρόκειται για έναν αξιοπρεπή τρόπο να περάσει την ώρα του με άλλους, κλπ. Το σίγουρο είναι ότι πρέπει να καταλάβουμε όλοι ότι το βιβλίο δεν είναι μοναξιά και μελαγχολία ούτε ακαδημαϊκό λούστρο και ότι είναι πολύ σοβαρό πράγμα για να το αφήσουμε μόνο σε συγγραφείς και ειδικούς.

Τελευταίος μίλησε ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης, ο οποίος έδωσε μια πιο χαλαρή και «αστεία» νότα στην εκδήλωση. Είπε πως η ανάγνωση είναι όντως κάτι μοναχικό, «δεν θ` ακούσουμε πχ. ποτέ να διαβάζουνε Παπαδιαμάντη στο Βερόπουλο». Πρόκειται λοιπόν, για μια μοναχική, αυτοκρατορική, βασιλική δραστηριότητα, ακριβώς γιατί μπορεί ο καθένας να την κάνει μόνος. Είναι η πιο βαθιά καλλιτεχνική δραστηριότητα. Και ο ίδιος, όσο διαρκεί η ανάγνωση δεν θέλει να τον διακόψει τίποτα. Μετά το τέλος όμως, θέλει πάντα να το συζητήσει. Κι εδώ ακριβώς, εισέρχεται το στοιχείο της γοητείας. Γιατί ο καθένας διαβάζει ανάλογα με το μυαλό, την όρασή του, την εμπειρία και τα κριτήριά του σε μία συγκεκριμένη στιγμή και υπό συγκεκριμένη ψυχική διάθεση. Πρόκειται για μία ατελεύτητη, δυναμική σχέση ανάμεσα στο βιβλίο και τον αναγνώστη. Και μάλιστα, στη διάρκεια του χρόνου, καθώς οι παράμετροι αυτές αλλάζουν, και το ίδιο το βιβλίο επιδέχεται επαναπροσέγγισης. Επιπλέον, μια Τρίτη ματιά, μπορεί να προσεγγίσει πράγματα, πλευρές του βιβλίου που εσύ διαβάζοντάς το, δεν έχεις σκεφτεί. Γι` αυτό λοιπόν, χρειαζόμαστε τις Λέσχες. «Για τη γοητεία του να πολιορκήσουμε από κοινού ένα βιβλίο, χωρίς ποτέ να το αλώσουμε.»

Καλά λέω. σαν διαγωνισμός έμοιαζε. Ποιος θα τα πει καλύτερα. Και κέρδισαν όλοι! Μα πιο πολύ εμείς, όσοι παρευρεθήκαμε δηλαδή, εκεί.

Όποιος ενδιαφέρεται να οργανώσει, να ενταχθεί ή να πληροφορηθεί σχετικά με τις Λέσχες Ανάγνωσης, μπορεί να τσεκάρει την ιστοσελίδα του ΕΚΕΒΙ: www.ekebi.gr

(τηλ. 210-9200300, e-mail: nmarantou@ekebi.gr)


Φένια

ΥΓ: Συγγνώμη αν έγραψα πολλά, αλλά τα θεώρησα όλα σημαντικά. Και γοητευτικά.
ΥΓ: Δεν ξέρω για σας, εγώ πάντως ψήθηκα!

6 σχόλια:

Tertuliano Máximo Afonso είπε...

Πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση ακούγεται ότι πρέπει να ήταν. Κρίμα που ήτανε πρωί και για τους περισσότερους από εμάς ήταν σχεδόν αδύνατον να την παρακολουθήσουμε. Τουλάχιστον το κείμενό σου όμως (που δεν είναι καθόλου μεγάλο!..) φαίνεται να δίνει ακριβώς το στίγμα και το πνέυμα της εκδήλωσης.

Μπράβο σε εσένα για την ανταπόκριση σου και την ενημέρωση που μας δίνεις αλλά ακόμη πιο πολύ μπράβο σε όσους παίρνουν τέτοιες αξιέπαινες πρωτοβουλίες.
Αν και τέτοια πράγματα θα έπρεπε ως ύπαρξη να ήταν αυτονόητα, μέσα στο γενικότερο πνευματικό σκουπιδαριό που επικρατεί και το οποίο δυστυχώς ορίζει και διαμορφώνει, ουσιαστικά με φασίζον τρόπο, την κοινή γνώμη και σκέψη -αλλά και το μέσο όρο των δημοσκοπήσεων...- αλλά και μέσα στα αφόρητα σκοτάδια των τηλεοπτικών προβολέων, τέτοιες πνευματικές οργανωτικές προτάσεις αποτελούν σημαντική πολιτιστική ακτίδα φωτός.

Πολύ ωραία η ιδέα να δημιουργηθούν τέτοιες ομάδες που εκτός της ανταλλαγής απόψεων, ανάλυσης των βιβλίων, της κοινωνικοποίησης των ανθρώπων, της ομαδικής εμπειρίας (φτάνει πια αυτός ο αϊποντο-ντιβιντι-αυνανιστικός ατομικισμός!..) αποτελεί πρώτα από όλα μια ωραία παρότρυνση στο να πλησιάσουν οι άνθρωποι ακόμη πιο πολύ τον κόσμο των βιβλίων.

Ελπίζω όλο αυτό να βρει τουλάχιστον ανταπόκριση από το κοινό.
Από ότι ακούγεται πάντως, αξίζει!

Ανώνυμος είπε...

Leigh μου, είναι η ώρα και η μέρα τέτοια που δεν προλαβαίνω να διαβάσω ολόκληρο το post σου λόγω δουλειάς(ακόμα να τελειώσω μ' αυτό το καταραμένο "όργανο"...). Αλλά είμαι ενήμερη. Απλά θέλω κι επισήμως να δηλώσω τον ενθουσιασμό μου και τη δική μου συμμετοχή σε μια ανάλογη ενδεχόμενη λέσχη.
Έτσι...να πληθαίνουμε σιγά - σιγά.
Φιλάκια, από την ταλαίπωρη και της τελευταίας στιγμής αναγνώστριά σας...

tertule χρόνια σου καλά...

Ανώνυμος είπε...

να σου πω την αμαρτωλη μου αληθεια, εμενα λιγο βαρετο μου ακουγετε ολο αυτο. Καταρχην συμφωνω ταυτιζομαι απολυτα με την αποψη του Γιωργου Σκαμπαρδωνη, οτι δηλαδη ο καθενας "όσο διαρκεί η ανάγνωση δεν θέλει να τον διακόψει τίποτα. Μετά το τέλος όμως, θέλει πάντα να το συζητήσει.". Ομως η συζητηση που εγω προτιμω ειναι σε ενα γραφικο ρακαδικο με 2-3 καλου φιλους και φιλες,συζητωντας για βιβλια, συγγραφεις, και οτι αλλο προκυψει απο εκει και περα σαν θεματολογια, και οχι κλεισμενος σε μια αιθουσα διαβαζωντας αποσπασματα και σχολιαζωντας τα. Δεν ειμαι σιγουρος ποια μορφη θα εχουν οι αναγνωσεις αυτης της λεσχης, αλλα θα προτιμουσα να σε παρω βολτα σε ενα ταβερνακι, να σε κερασω κι ενα ουζακι και να κατσουμε να μιλαμε μεχρι να ξημερωσει...

Leigh-Cheri είπε...

Μα αυτό ακριβώς είναι το θέμα. Ότι μια τέτοια λέσχη μπορεί να δημιουργηθεί οπουδήποτε. Και στο ταβερνάκι που λες εσύ. Όλα μα όλα καθορίζονται από την ομάδα, χαλαρά και ανάλογα με τις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντα του καθενός. Απλά, επειδή σπανίως θα τύχει εγώ κι εσύ πχ να έχουμε διαβάσει το ίδιο βιβλίο την ίδια εποχή (πόσο μάλλον και 2-3 ακόμα φίλοι μας) έτσι ώστε να το συζητήσουμε, νομίζω πως αυτός ο τρόπος-πρόσχημα, αν θες, θα λειτουργούσε ωραία.
Κανείς δεν μας αναγκάζει να κλειστούμε σε μια αίθουσα. Απλώς, μας την προσφέρει, σε περίπτωση που δεν υπάρχει άλλος χώρος.

Αυτό που περιγράφεις είναι στην ουσία το ίδιο πράγμα. Αλλά πες μου, στην πράξη, πόσο συχνά σου έχει συμβεί; (Για να συζητάς για το βιβλίο, εννοώ. Όχι τα ουζάκια.)
Αν όντως σου συμβαίνει, είσαι πολύ τυχερός. Έχεις ήδη μία "Λέσχη" από μόνος σου.

ΥΓ: Εγώ πάντως, ειδικά εσένα, θα σε ήθελα σε μια τέτοια ομάδα μαζί με τους φίλους μας;-)

Ανώνυμος είπε...

η αληθεια ειναι οτι δεν μου εχει συμβει ποτε να βρισκομαι σε μια παρεα και να μιλαμε μονο για βιβλια. Στα ουζακια μου εχει τυχει να μιλησω και για βιβλια, μεταξυ αλλων θεματων. Ισως να εχεις δικιο...
Σε ευχαριστω και για την 'προσκληση'. Αν μπορουσα θα ερχομουν αλλα κομματακι δυσκολο απο την αγγλια :)

Ανώνυμος είπε...

Οι λέσχες ανάγνωσης είναι μια προσπάθεια για την διεύρυνση του αναγνωστικού κοινού και την πρόωθηση του βιβλίου στην Ελλάδα. Για εμάς όλους τους βιβλιόφιλους ξέρουμε πόσο σημαντικές είναι τέτοιες προσπάθειες! Αυτός ο διασυρμός ότι οι Έλληνες δε διαβάζουν πρέπει να σταματήσει κάποια στιγμή να ακούγεται από όλους και να αναδειχτούν πλέον οι αναγνώστες αυτής της χώρας που υπάρχουν κάπου, κρυμμένοι πίσω από σωρούς βιβλίων που αγαπούν.Ελπίζω οι αναγνωστικές λέσχες εδώ να καταφέρουν να φτάσουν -και γιατί όχι-να ξεπράσουν τις αντίστοιχες λέσχες του εξωτερικού. Γι΄αυτό το λόγο πρέπει να δείξουμε τη παρουσία μας όλοι εμείς που ενδιαφερόμαστε για το βιβλίο και να στηρίξουμε την προσπάθεια αυτή που βρίσκεται στα πρώτα της βήματα. Θα έρθω να συμφωνήσω λοιπόν με την ατάκα με την οποία ξεκινάς ΒΙΒΛΙΟΦΙΛΟΙ ΕΝΩΘΕΙΤΕ!